Fouten in je boek

Dat is het ergste wat kan gebeuren. Heb je zo enorm je best gedaan op je boek, pak je een exemplaar dat vers van de pers komt en jawel: valt je oog op een knoeperd van een fout. Hoe is het mogelijk! Proeflezers, een ervaren redacteur, vrienden die welwillend zijn: en toch sluipt die erin. En misschien zelfs meer dan één.

In mijn kinderboek

Het overkwam mij in het kinderboek dat ik schreef: het geheim van het verdwenen Katoenpad. Vlak voor de feestelijke boeklancering bedacht ik het boek open te slaan en het te gaan lezen. En op de eerste pagina scheen de fout als een stoplicht recht mijn ogen in.
Ik sloeg de computer open: waar kwam dat vandaan? Wanneer was dat gebeurt?
Ook belde ik – zaterdagavond of niet – meteen de vormgever op. “Laat alles maar bij mij komen, ik pas ze allemaal aan. Allemaal.” 5000 stuks waren het geloof ik. Dan kon in ieder geval de lancering, die door de gemeente groots werd aangepakt, toch doorgaan.

Buikpijn van fouten

De pijn in mijn buik was enorm. De opdrachtgever en vormgever deden alles voor mijn rust. Maar aanpassen doen we niet. Dan valt het nog meer op dan nu. Inderdaad zaten er nog een aantal vergissingen in. Terwijl ik samen met een ander taalwonder pagina voor pagina meerdere keren doorploeterde, op zoek naar wat er nog uit moest worden gehaald.

Uiteindelijk werd het zelfs (aangeleverd idee van mijzelf) een vraag in de jaarlijkse dorpsquiz. Zoek de fout op de eerste leespagina.

Dat was iets wat ik geen enkele auteur gun. En het speuren naar vergissingen in de laatste leesronde is telkens opnieuw dé uitdaging voor mij. Samen met de auteur.
En. Toch. Gebeurde. Het. Weer.

BAM.
Instant buikpijn. En niet alleen bij mij.

Blind voor fouten

In de tussentijd sprak ik een nieuw taalwonder. Bij wie vooral de liefde in het corrigeren ligt. Want dat is wat je nodig hebt, werd mij wel duidelijk zo. Je moet het verdomde gaaf vinden om te zoeken naar gemaakte vergissingen. Als naar een speld in een hooiberg.
Het steeds opnieuw dezelfde pagina’s doorspitten maakt je namelijk blind.
Ook het herformuleren van zinnen en het werken met de revisiefunctie kan ervoor zorgen dat werkwoordvervoegingen erdoorheen glippen – om de een of andere gekke reden kan het zijn dat je het bij het nalezen toch niet ziet.

Professor Martin Pickering, taalpsycholoog aan de Universiteit van Edinburgh, geeft aan dat het aan de manier ligt waarop onze hersenen werken tijdens het lezen. Een de de over het hoofd zien, kan gebeuren: het woordje de is heel kort, bevat weinig informatie en komt vaak voor. Er is meer onderzoek gedaan, dat nog verder uitlegt hoe het werkt. En hoe het komt dat onze hersenen verkeerd gespelde woorden corrigeren, waarbij je niet eens in bewust in de gaten hebt dat het er fout staat. Lees erover in het artikel: lezen en spellen.

Back up

Het taalwonder dat ik in de tussentijd sprak wordt mijn back up. Dat is een ding dat zeker is. Als allerlaatste zal zij vanaf nu alle boeken die door mijn handen gaan doorspitten, op zoek naar de de of alsnog een tik- of spelfout, maar ook naar een weggevallen letter of iets anders dat noch ik, noch andere betrokkenen niet meer zie.
Kan of mag het? Een fout in een boek? Daar wordt heel wat van gevonden en over gezegd.
Wanneer je hierin geïnteresseerd bent, dan nodig ik je uit om vooral het blog en de reacties op een van de blogs gepubliceerd op Hebban te lezen: Fouten in boeken.

En dan als laatste nog een mooi zoekplaatje voor jou.
Wat is de vergissing op de kaft van het boek op de foto bovenaan dit blog?

Haal jij het eruit?

Lieve groet, Marianne